Với Connected Papers, người dùng có thể tìm đọc những bài nghiên cứu trong lĩnh vực nghiên cứu thông qua các biểu đồ. Bạn cũng có thể khám phá thêm các tài liệu khác ngoài những cách thức tìm kiếm truyền thống. 

Những cơ sở dữ liệu nghiên cứu truyền thống sử dụng các chủ đề và từ khóa để tìm những bài nghiên cứu có liên quan đến lĩnh vực nhà nghiên cứu quan tâm. Sử dụng liên kết trích dẫn (citation links) là một cách thông thường để lần theo các nghiên cứu liên quan. Trong nhiều năm về trước, những công cụ mới như scite xuất hiện với tính năng trực quan hóa các liên kết trích dẫn dưới dạng các đồ thị, khiến cho việc tìm kiếm các bài nghiên cứu học thuật trở nên trực quan và có sự tương tác nhiều hơn. Connected Papers cũng giúp người dùng làm việc với đồ thị, tuy đồ thị đó không phải là các bản đồ liên kết trích dẫn, nhưng được xây dựng trên nền tảng kết nối sử dụng một chỉ số tương tự. Điều này có nghĩa là công cụ này sẽ giúp người dùng tìm kiếm được các tài liệu nghiên cứu mà nhà nghiên cứu sẽ không thể tìm thấy được nếu chỉ sử dụng từ khóa hoặc trích dẫn.

Xây dựng biểu đồ từ một nghiên cứu

Để có thể bắt đầu tìm hiểu về cách sử dụng Connected Papers, bạn cần một “seed paper” (tạm dịch “nghiên cứu hạt giống”). Hãy để mã DOI (Digital Object Identifier, một loại mã cá nhân cố định) của bài báo hạt giống vào ô như hình

Đây là ví dụ được thực hiện trong một bài báo nghiên cứu của giáo sư Dalton (MARK). Connected Papers đã giúp xây dựng một biểu đồ bao gồm 40 bài báo tương tự nhau. Chỉ  5 trang giấy trên biểu đồ được đánh dấu bởi seed paper. 

Trong đồ thị ở hình dưới, bạn có thể nhìn thấy bài báo nguyên gốc đã được đánh dấu. Mỗi một giao điểm sẽ là một bài báo liên quan, độ lớn của giao điểm (node size) biểu thị cho số trích dẫn. Màu sắc biểu thị cho năm xuất bản, các đường thẳng và những khoảng lân cận biểu thị cho sự tương đồng. Bạn có thể tìm hiểu về biểu đồ, tập trung vào các yếu tố như: 

Những giao điểm to hơn bình thường biểu thị những bài nghiên cứu được trích dẫn nhiều hơn, ví dụ: “Gollwitzer, 2006”.

Những giao điểm tối màu hơn sẽ là những bài nghiên cứu gần đây.

Cụm giao điểm ở gần nhau có nghĩa là các bài nghiên cứu trong cụm đó có sự tương đồng với nhau. 

Những điểm nằm ngoài (outliner) vòng các giao điểm, ví dụ như “Townsend, 2011” hoặc “Bayuk, 2010”, có thể đang hướng đến những chủ đề khác so với các nhóm còn lại. 

Xem  chi tiết các bài báo

Bạn có thể di chuột đến bất kỳ một giao điểm nào, các chi tiết của các bài nghiên cứu tương tự sẽ hiện lên ở phía bên phải của trang Connected Papers. Ví dụ, ảnh chụp màn hình dưới đây đưa cho chúng ta thông tin về “Gollwitzer, 2006”, bạn có thể xây dựng một đồ thị mới sử dụng bài nghiên cứu đó như một hạt giống: 

Liên kết các nghiên cứu cũ và mới trong cùng một khoảng thời gian

Đồng liên kết trích dẫn (co-citation) là một trong những ý tưởng mà Connected Papers sử dụng để tính toán độ tương đồng giữa các bài nghiên cứu. Hai nút nằm ở góc trên bên trái màn hình được sử dụng để tìm những bài báo nghiên cứu lâu năm và những nghiên cứu mới hơn mà có cùng chung mối tương quan trích dẫn liên kết với các bài nghiên cứu khác được hiển thị trên biểu đồ:

Trong ví dụ trên, mục “các nghiên cứu trước đây” (Prior works) gồm 10 bài nghiên cứu được xuất bản trong khoảng thời gian từ năm 1993 đến năm 2007 là những bài nghiên cứu được trích dẫn thường xuyên nhất trong các bài nghiên cứu hiển thị trên biểu đồ. Như vậy, có thể nói 10 bài nghiên cứu này có thể có vai trò quan trọng trong lĩnh vực mà nó nghiên cứu. Sử dụng một ý tưởng tương tự, mục “Nghiên cứu phái sinh” (Derivative works) gồm 10 bài nghiên cứu được xuất bản trong khoảng thời gian từ năm 2010 đến năm 2018 cũng được nhắc đến trong nhiều bài nghiên cứu trên đồ thị. Những bài nghiên cứu này cũng có thể là khảo sát của lĩnh vực nghiên cứu (tức là các bài literature review), hoặc là những nghiên cứu mới gần đây lấy cảm hứng từ nhiều nhiều bài nghiên cứu trong biểu đồ. 

Xuất các danh sách nghiên cứu

Ngoài sử dụng định dạng hiển thị dưới dạng đồ thị, người dùng cũng có thể sử dụng định dạng “mở rộng” (Expand) để có thể xem bài nghiên cứu chi tiết hơn. Trên màn hình chi tiết, bạn có thể sử dụng nút “tải xuống” (Download) để lưu danh sách thư mục tài liệu. Ngoài ra cũng có rất nhiều các lựa chọn khác giúp bạn xuất trực tiếp các trích dẫn liên kết quản lý phần mềm như Zotero. 

Kết

Connected Papers giúp người dùng tìm hiểu về các bài nghiên cứu trong lĩnh vực nghiên cứu của người dùng. Ngoài ra, người dùng có thể dễ dàng tạo ra các đồ thị hiển thị các nghiên cứu hoặc các chủ đề nghiên cứu liên quan. Đây có thể nói là một công cụ tiện lợi mà có thể bổ sung, cải thiện các công cụ tìm kiếm dữ liệu truyền thống sử dụng từ khóa và trích dẫn liên kết. Nó cũng cực kỳ hữu dụng khi bạn đang củng cố sự hiểu biết của mình về khái niệm bản đánh giá nghiên cứu. 

Bài viết được thực hiện bởi Gabi Wong